ទូកនេសាទនៅលើដងទន្លេមេគង្គមុខព្រះបរមរាជវាំងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីខែសីហាឆ្នាំមុន។ រូបថត AFP
កាលពីជាង ៤ ទសវត្សរ៍មុន ក្នុងនាមជាអនុនាវីឯក នៅក្នុងកងម៉ារីនមួយដែលមានឈ្មោះថា “brown-water Navy” ក្រុមរបស់ខ្ញុំ ហើយនិងខ្ញុំបានធ្វើដំណើរ តាមទន្លេមេគង្គ នៅលើទូកយោធាមួយរបស់អាមេរិក។ទោះបីជានៅជុំវិញយើងមានសុទ្ធតែទឹកក្តី តែយើងមានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងចំពោះសម្ផស្ស និងអំណាចនៃទឹកទន្លេ គោ ក្របី អាហារនិងសមុទ្រ ដែលយើងបានដូរគ្នាជាមួយអ្នក នេសាទនៅនឹងទន្លេនេះ និងព្រៃលិចទឹកនៅសងខាងទន្លេមេគង្គ និងឆក។
កាលដើមឡើយ ផ្លូវទឹកទាំងនេះដែលគេធ្វើសង្គ្រាមលើ បានក្លាយជាផ្លូវទឹកនៃសន្តិភាព និងពាណិជ្ជកម្ម សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសវៀតណាម ស្ថិតនៅក្នុង សតវត្សរ៍ទី ២០ នៃទំនាក់ទំនង ដែលមានភាពដុះដាលធំឡើងក្រោយពីសង្គ្រាម។
សព្វថ្ងៃនេះ ទន្លេមេគង្គប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ថ្មី ហើយខុសពីមុន គឺគ្រោះថ្នាក់ដែលគំរាមកំហែងដល់មុខរបរសម្រាប់ជីវភាពរស់នៅរបស់មនុស្ស រាប់សិបលាននាក់ ហើយជានិមិត្តរូបនៃហានិភ័យពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុចំពោះផែនដី ទាំងមូល។ នោះមានន័យថាជាការអភិវឌ្ឍ និងកំណើនលូតលាស់ ដែលមិនធានានិរន្តរភាពយូរអង្វែង។
ពីលើដំបូលទូករបស់យើងនៅឆ្នាំ ១៩៦៨ ដល់១៩៦៩ យើងអាចមើលឃើញថាដីដែលមានជីជាតិនៅតាមទន្លេមេគង្គ ថាជាកត្តាសំខាន់ចំពោះការរស់នៅ និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់សហគមន៍នៅតាមដងទន្លេ។
ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចជាច្រើនលើករបស់ខ្ញុំទៅកាន់តំបន់នេះចាប់តាំងពីពេលនោះមកក្នុងនោះមានជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា និងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ខ្ញុំបានឃ្លាំមើលអាមេរិក និងប្រទេសនានានៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍សហការគ្នាជំរុញការអភិវឌ្ឍតាមមធ្យោបាយមួយ ដែលជំរុញសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុក និងរក្សានិរន្តរភាពបរិស្ថាន។
ទោះបីជាមានការខិតខំទាំងនេះក្តី តែទន្លេមេគង្គនៅតែស្ថិតនៅក្រោមការគំរាមកំហែងដដែល។ នៅតាមបណ្តោយទន្លេនេះ ដែលមានប្រវែង ២៧០០ ម៉ៃល៍ តម្រូវការកាន់តែច្រើនឡើងនៃថាមពល ស្បៀង និងទឹកកំពុង តែបំផ្លាញប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីរបស់វា និងរបរចិញ្ចឹមជីវិតរបស់ប្រជាជនចំនួន ២៤០ លាននាក់។ ការអភិវឌ្ឍដែលមិនធានានិរន្តរភាព និងល្បឿនយ៉ាងលឿននៃការអភិវឌ្ឍទំនប់វារីអគ្គិសនីកំពុងតែបំផ្លាញ តម្រូវការស្បៀង និងទឹករបស់មនុស្សរាប់លាននាក់ ដែលពឹងអាស្រ័យលើទន្លេនេះ។
តើអ្វីសំខាន់? នៅកម្ពុជា ទន្លេមេគង្គទ្រទ្រង់ជីវសាស្ត្រចម្រុះដ៏សម្បូរបែបនៃតំបន់ទំនាប ដែលផ្តល់ប្រូតេអ៊ីនចំនួន ៦០ភាគរយនៅកម្ពុជា។ នៅវៀតណាម ទន្លេនេះជួយស្រោចស្រព “តំបន់ជង្រុកស្រូវ” ដែលចិញ្ចឹមសេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងមានការលូតលាស់យ៉ាងចាប់រហ័ស។ នៅក្នុងតំបន់ទាំងមូល ទន្លេមេគង្គគឺជាសរសៃឈាមយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ការដឹកជញ្ជូន កសិផលកសិកម្ម ក៏ដូចជាសម្រាប់ការបង្កើតភ្លើងអគ្គិសនី។
ទន្លេមេគង្គប្រៀបបាននឹងតំបន់អាម៉ាហ្សូនចំពោះជីវសាស្ត្រចម្រុះ។ ត្រីរាជ និងផ្សោតទឹកសាបគឺជាសត្វដែលមានតែនៅតំបន់នេះទេ ហើយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រកំពុងរកឃើញពូជសត្វ និងរុក្ខជាតិថ្មីៗ នៅតំបន់ដីសណ្ត។ ពូជសត្វ និងរុក្ខជាតិដែលទើបតែរកឃើញក្នុងពេលថ្មីៗខ្លះ នៅថ្ងៃណាមួយអាចឲ្យគេយកទៅធ្វើជាឱសថសម្រាប់សង្គ្រោះជីវិតបាន។
គេមើលឃើញបញ្ហាប្រឈមច្បាស់។ តំបន់ទន្លេមេគង្គទាំងមូលត្រូវតែអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រដ៏ទូលំទូលាយមួយ ដើម្បីធ្វើ យ៉ាងណាឲ្យកំណើនលូតលាស់នៅពេលអនាគតមិនប៉ះពាល់ដល់ខ្យល់ ស្អាត ទឹកស្អាត ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីល្អ។ ការសម្រេចបានភារកិច្ចដ៏សំខាន់នេះនឹងបង្ហាញពិភពលោកឲ្យឃើញនូវអ្វីដែល អាចសម្រេចបាន។
ជោគវាសនានៃតំបន់នេះក៏មានផលផងដែរទៅលើ ការរស់នៅរបស់ប្រជាជនដែលនៅឆ្ងាយពីតំបន់នេះ។ ឧទាហរណ៍ ពាណិជ្ជកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកជាមួយតំបន់មេគង្គបានកើនឡើងចំនួន ៤០ភាគរយ ពីឆ្នាំ ២០០៨ ដល់ឆ្នាំ ២០១៤។ និន្នាការនេះមានន័យថា មានកំណើនការងារធ្វើសម្រាប់ជនជាតិអាមេរិក ហើយនិងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាបន្ត សម្រាប់ប្រទេសនៅទូទាំងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ការដោះស្រាយបញ្ហា ប្រឈមនេះបានទាមទារឲ្យយើងខិតខំធ្វើការជាមួយនឹងបណ្តាប្រទេសទាំងនេះ ដើម្បីដោះស្រាយសេចក្តីត្រូវការពិតប្រាកដលើការអភិវឌ្ឍ ក្នុងពេលយើងធ្វើការដើម្បីធ្វើឲ្យមាននិរន្តរភាពបរិស្ថាន។ ការណ៍នេះវាទាមទារឲ្យមានទិន្នន័យត្រឹមត្រូវសម្រាប់ធ្វើការវិភាគនិងធ្វើផែនការឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ការវិនិយោគដោយភាពឆ្លាតវៃ មេដឹកនាំរឹងមាំ និងស្ថាប័នដែលធ្វើការបានល្អ ដើម្បីគ្រប់គ្រងធនធានដ៏សម្បូរនៃតំបន់ទន្លេមេគង្គ ដើម្បីប្រយោជន៍ទាំងអស់គ្នានៅក្នុងតំបន់នេះ។
ដើម្បីសម្រេច បំណងនេះ យើងចូលរួមជាមួយប្រទេសកម្ពុជា ឡាវ ភូមា ថៃ និងវៀតណាម ដើម្បីផ្តើមគម្រោងស្តីពីគំនិតផ្តួចផ្តើមនៅតំបន់មេគង្គក្រោម។ បំណងនៃគំរោងនេះគឺដើម្បីបង្កើតចក្ខុវិស័យរួមមួយនៃការធ្វើឲ្យមាន កំណើនលូតលាស់ និងឱកាសដែលទទួលស្គាល់តួនាទីនៃទន្លេមេគង្គ ជាក្បាលម៉ាស៊ីន សេដ្ឋកិច្ច និងគោរពចំពោះចំណែកនៃទន្លេនេះនៅក្នុងផ្នែកបរិស្ថាន។
ហេតុដូច្នេះហើយបានជានៅសប្តាហ៍នេះ (ថ្ងៃទី ២ និងទី៣ ខែកុម្ភៈ) សហរដ្ឋអាមេរិក និងរដ្ឋាភិបាលឡាវ បានរួមគ្នា រៀបចំកិច្ចប្រជុំ ដ៏ធំមួយនៃមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់មកពីប្រទេសទាំង ៥ នៅតំបន់មេគង្គក្រោម សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប នៅប៉ាកសេ នៃប្រទេសឡាវ ដែល ជាកន្លែងប្រសព្វគ្នានៃទន្លេមេគង្គ និងទន្លេ Xe Don ។ មន្ត្រីទាំងនោះត្រូវបានចូលរួមជាមួយដោយតំណាងមកពីវិស័យឯកជន និងស្ថាប័នផ្តល់អំណោយ ដូចជាធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ដើម្បីពិភាក្សាលើផែនការសម្រាប់ធានាអនាគតដែលប្រកបដោយនិរន្តរភាព។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះ យើងផ្តើមគម្រោងស្តីពីគំនិតផ្តួចផ្តើមស្តីពីថាមពលនៅតំបន់ ទន្លេមេគង្គដែលមាននិរន្តរភាព។ នេះគឺជាផែនការមួយដែលលើកទឹកចិត្ត ឲ្យបណ្តាប្រទេសនៅក្នុងតំបន់ឲ្យអភិវឌ្ឍកម្មវិធីដែលបង្វែរ ការវិនិយោគរបស់គេទៅរករបៀបថ្មីៗនៃការបង្កើតថាមពលដែលគេអាចកែច្នៃ យកមក ប្រើឡើងវិញបាន និងធនធានដទៃទៀត ដែលមិនធ្វើឲ្យប៉ះពាល់បរិស្ថាន។
នេះមិនមែនជារឿងនៃការបញ្ជាឲ្យដើរតាមផ្លូវនៃការអភិវឌ្ឍណាមួយ នៅក្នុងប្រទេសទាំងនេះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ វាជារឿងដែលសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសដទៃទៀតត្រូវធ្វើការជាមួយនឹងប្រទេសជាដៃគូរបស់យើង ដើម្បីបង្កើតគោលការណ៍ណែនាំស្តីពីការអភិវឌ្ឍ និងការវិនិយោគដែលមានលក្ខណៈស៊ីគ្នា ដើម្បីធានាឲ្យមានដំណើរល្អទៅមុខនៃសេដ្ឋកិច្ច និងបរិស្ថានយូរអង្វែង នៅតាមតំបន់ទន្លេដ៏មានសារប្រយោជន៍នេះ។
ភាពជាដៃគូនេះគឺជាផ្នែកសំខាន់ចាំបាច់នៃការខិតខំរួមរបស់លោកប្រធានាធិបតី Obama និងរដ្ឋបាលទាំងមូលរបស់លោក នៅក្នុងការជួយដល់ប្រជាជន នៅក្នុងតំបន់អាស៊ី ប៉ាស៊ីហ្វិក និងជាសញ្ញាថែមទៀតនៃការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់យើងដើម្បីជួយដល់ប្រទេសប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែលទើបរះឡើង និងដែលមានសេដ្ឋកិច្ចរស់រវើក។
សម្រាប់ជនជាតិអាមេរិក និងប្រជាជននៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ក្នុងជំនាន់របស់ខ្ញុំ កន្លងមកទន្លេមេគង្គគឺជានិមិត្តរូបនៃសង្គ្រាម។ តែថ្ងៃនេះ វាជានិមិត្តរូបនៃការលូតលាស់ប្រកដោយនិរន្តរភាព និងការគ្រប់គ្រងល្អ៕ PB
0 comments:
Post a Comment